Lun 13 a viz Du, niv.122
Sizhun 46 - 2006

Pellgargit ar pennadoù e stumm Word

Petra oa keleier Bremaik warlene? Klikit amañ!
Evit distreiñ d'ar bajenn degemer

 

 

 

 

sizhun a-raok

 

 

 

 

 

 

 

 

Osetia ar Su : ur referendom evit an dizalc'hidigezh

 

 

Sañset eo Osetia ar Su bezañ ul lodenn eus Stad Jorjia, met disklêriet o doa Oseted o c'hoant bezañ emren abaoe dismantr ar renad soviedel e 1991-1992. Emgannoù a oa bet zoken d'ar mare-se, kantadoù a dud bet lazhet ha miliadoù all diblaset.

Dec'h e oa bet aozet ur referendom evit goulenn hag-eñ eo a-du an 60 000 mouezhier eus Osetia ar Su gant dizalc'hidigezh ar vro. Hervez aozerien ar vouezhiadeg o defe respontet "ya" 90% eus ar vouezhierien... da lavarout eo ar pezh a oa o c'hortoz Edouard Kokoity, e penn ar vro abaoe meur a vloaz bremañ. N'eo ket anavezet Republik Osetia gant Stad Jorjia, na gant Unaniezh Europa pe ar Stadoù-Unanet. Resev a ra Osetia skoazell digant Rusia daoust da se. An darempredoù etre Jorjia ha Rusia zo aet war zisteraat tamm-ha-tamm abaoe ma ziskouez Jorjia bezañ dedennet bras gant Unaniezh Europa. Disoc'hoù ar referendom oset zo bet anavezet gant Rusia nemetken, ha ne oa bet kaset enseller etrebroadel ebet evit gwelet penaos eo tremenet ar vouezhiadeg.

 

 

 

 

 

 

 

 

FNE o vurutellat ar gouarnamant

 

 

France Nature Environnement en deus embannet nevez zo un teuliad e-lec'h ma vurutelle perzh ar Stad e-keñver ar c'hudennoù a denn d'an endro. Lavarout a ra ar gouarnamant eo mennet d'ober traoù evit ar pezh a sell ouzh an endro, met ne ra netra en un doare fetis : nebeutoc'h eget 0,4% ouzh ar budjed a vez gouestlet d'an endro. Gant kement-se (pe ken nebeut) eo rediet ministrerezh an endro da c'houlenn digant embregerezhioù ober ar pezh a zlefe ober, ha da heul e vez graet gant palioù a denn muioc'h d'ar splet eget d'an doujañs d'an endro.
Sachañ a ra ivez an evezh war ar raktres-lezenn zo war-nes bezañ kinniget d'ar Parlamant e deroù 2007 : hennezh a vefe ur giladenn e-keñver gwirioù an endro. Kadarnaat a rafe en un destenn mennozh "an hini saotret eo a bae", ha n'eo ket ar saotrer. Skrivet ez eus bet d'ar c'hentañ ministr evit kinnig an douetañsoù ha gweladennoù e-keñver ar raktres-mañ.

M.M.

Evit gouzout hiroc'h :

an destenn-orin, kinniget gant Europa, da vezañ azasaet evit Frañs :

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/fr/consleg/2004/L/02004L0035-20060501-fr.pdf
Moaien a zo ivez da reiñ ho ali war internet amañ : http://www.ecologie.gouv.fr/html/re/form_re.htm

 

 

 

 

 

 

 

 

Mec'hiko o parañ war kêr Vrest

 

 

Betek an 29 a viz Du e vo kinniget Mec'hiko e Brest gant darvoudoù hag abadennoù a bep seurt. En o zouez un diskouezadeg gant 6 arzour mec’hikan yaouank, betek ar 1añ a viz Kerzu, hag unan all gant oberennoù Felipe de la Torre betek ar 24 a viz Du e Levraoueg ar Studioù (Bibliothèque d’Etudes). Tro ho po da zizoleiñ daou zastumad 25 tresadenn vras (livadurioù gant dour ha gant kreionoù) en deus graet evit skeudennaouiñ daou levr bet embannet nevez zo. "Ar pemp heol" ("Los cinco soles") a gont mojenn krouidigezh ar bed evit ar bobl aztek. Egile, “Mec'hiko“ gant Siglo XXI, a zispleg an hent dreistordinal zo bet heuliet gant an naturour hag an ergerzhour Alexander von Humboldt. Hennezh a oa bet o kantren e Mec'hiko en 19vet kantved, e-lec’h ma oa bet o krapat war menezioù-tan hag o sevel roll ar bleunioù. Digwener, da 6e30, e teuio an arzour da gejañ gant an dud e stal-taolennoù al levraoueg.

E-kerzh ar c’houlzad-mañ e vo aozet ivez un nebeud prezegennoù, un nozvezh diapoioù, ul lennadenn eus oberennn Juan Rulfo, ha skignet meur a film.

H.L.

Ergerzhour : explorateur

 

Evit gouzout hiroc’h : http://www.mairie-brest.fr (Kiosque/Ajourd’hui /Le Mexique à Brest)

 

 

 

 

 

 

 

 

Rugbi : flastret ar C'hallaoued gant All Blacks Zeland-Nevez

 

 

Dec'h e oa bet e Lyon an abadenn rugbi gentañ etre Frañs ha Zeland-Nevez evit krogadoù-arnod Kib ar Bed, a vo aozet er C'hwec'hkorn a-benn bloaz. A-raok na grogfe ar c'hrogad e oa eñvorennoù dipitus ar wech diwezhañ m'o doa c'hoariet a-enep an All Blacks e speredoù holl c'hoarierien Bernard Laporte. E 2004 e oa. 45-6.

Un diforc'h poentoù brasoc'h c'hoazh zo bet en taol-mañ : flastret o deus Zelandiz-Nevez ar C'hallaoued 47-3. E skipailh an All Blacks, Daniel Carter eo an hini en deus dastumet ar muiañ a boentoù : 17 poent evitañ e-unan !

Un eil krogad-arnod a vo c'hoariet etre Frañs ha Zeland-Nevez d'an 18 pe d'an 19 a viz Du. Er Stade de France. Anvioù c'hoarierien skipailh ar XV de France a vo anavezet tro ar 15 a viz Du. Ha dont a raio a-benn paotred Bernard Laporte da wellat o niver a boentoù a-enep an All Blacks ?

 

 

 

 

 

 

 

 

El Laberinto del Fauno (Le labyrinthe de Pan)

 

 

Mec’hiko, Spagn, Stadoù-Unanet – 2006

Senario ha seveniñ : Guillermo Del Toro

Difennet d’ar re dindan 12 vloaz

 

Marv e oa tad Ofelia (Ivana Baquero) e deroù brezel Spagn. E 1944, he mamm Carmen (Ariadna Gil) eildimezet nevez zo gant ar c’habiten frankoour Vidal (Sergi Lopez) a ya da vevañ gantañ er vilin m’emañ o stourm ouzh ar Republikaned a skoach er goadeg : dougerez eo Carmen ha fellout a ra da Vidal e c'hanfe e vab (rak ur mab e vo, anat !) en e di. Ne blij ket an “tad”-se da Ofelia met ur gwir milendall zo war al lec’h ha n’eus ket gwelloc’h evit diduiñ spered ur plac’h yaouank trelatet gant ar marvailhoù. Eno e ra anaoudegezh gant ur faon.

 

Gant ar film-mañ eo mesket don ar gwirvoud istorel gant ar marvailhoù, ha brav-tre eo ar meskaj-se. Barrek eo Guillermo Del Torro da ijinañ arvestoù a sko ar spered. Chom a raio ivez war ho spered Sergi Lopez o wiskañ amañ chupenn ur faskour spouronus pell-kenañ eus an tudennoù sichant a vez fiziet ennañ atav : ur gwir "Barv glas" e heuzoù lêr strakus. Ur film brav, leun a from, spontus ha strobinellus war un dro.

 

Meriadeg Vallerie

 

 

 

 

 

 

 

 

Les Inrocks 2 – Le guide des 1000 chansons indispensables

 

 

Setu unan eus boazioù boutinañ ar re a blij dezho ar sevenadur pop : sevel listennoù. Listenn and dek pladenn bunk peurvat, an 20 pladenn levezonet ar muiañ gant ar Beatles, an 10 pladenn no wave direbech hag all. E-barzh niverenn ispisial Les Inrocks e kaver en holl 10 familh (folk country blues, rock, pop, Bro-C’hall, punk new-wave, indie, elektro, soul, hip-hop ha jazz world), 100 playlist ha 1000 kanaouenn. Evel-just e krog ar gelaouenn gant ur pennad savet gant ar skrivagner saoz Nick Hornby, hag eñ ivez paotr al listennoù.

Er gelaouenn e kaver ivez a bep seurt listennoù kanaouennoù liammet ouzh dodennoù disheñvel : douaroniezh ar Stadoù-Unanet, ar c’hanaouennoù da selaou e-barzh ur c’harr, ar re savet gant merc’hed nemetken hag all. En holl un dibab ledan-tre, memes ma kaver kinnigoù iskiz a-berzh ur gazetenn a zo sañset difenn an arzourien nebeut anavezet.

Ma prenit ar gelaouenn ez eus ur riskl memestra : tapout ur follenn baber, ur c’hreion, teurel ur sell ouzh ho pladennoù ha kregiñ da sevel… listennoù.

R.M.

Er stalioù kazetennoù – 6,90 euro

http://www.lesinrocks.com/

 

Basil Poledouris (1945-2006)

 

D'an 8 a viz Du eo aet da anaon ar sonaozour amerikan Basil Poledouris, brudet-tre evit bezañ savet sonerezh marvailhus Conan The Barbarian. Anavezet evit e sonerezh marzhus ha fromus war ar memes tro, e oa brudet-mat ivez evit ton The Hunt For Red October.

Bet ganet e 1945, e krogas Poledouris da studiañ piano da seizh vloaz. Koulskoude eo war-du studioù war ar sinema ez eas e University of South California, lec'h ma reas anaoudegezh gant ar sevenerien John Milius, Randal Kleiser ha George Lucas. Divizout a reas neuze meskañ an daou arz, sonerezh ha sinema goude e studioù. Feal d'e vignoned sevenerien da gentañ, plijet gant surfiñ ha bageal, ne oa ket Poledouris unan a heulie da vat sistem Hollywood. Miret en doa darempredoù start gant Milius (Big Wednesday, Red Dawn, Farewell To The King), Simon Wincer (Lonesome Dove, Free Willy), Randal Kleiser (The Blue Lagoon, White Fang, It's My Party), John Waters (Serial Mom, Cecile B. Demented) ha Paul Verhoeven (Flesh+Blood, Robocop ha Starship Troopers).

 

http://www.basil-poledouris.com

 

 

 

 

 

 

 

 

Hag anavezout a rit lezennoù Murphy ?

 

 

Penaos e oa deuet al lezennoù-se berr-ha-berr. Nijer amerikan e oa Murphy. Savet en doa e lezenn gwall anavezet war-dro 1948. E karg e oa d'ober arnodoù gant dilhad "anti-g". Unan eus e skoazellerien en doa staget fall an dilhad e-kerzh un taol-arnod.

Lezenn Hollek Murphy : "Ma 'z eus daou vod pe meur a hini d'ober un dra bennak, ha ma kas unan anezho etrezek un darvoud spontus, e c’heller bezañ sur e tibabo un den bennak ar mod-se". Gant hevelep pennlezenn, en dije dleet Murphy dont da bezañ brudet, met pelloc'h eget se eo aet an traoù… Miliadoù a lezennoù all o deus heuliet al Lezenn Hollek.

En hor bro e anavez tout an dud lezenn an "tamm bara-amann". Un tamm bara a gouezh war an tu amanennet dalc’hmat. Ha da heul al lezenn-se : "N'eo ket posupl gouzout en a-raok war peseurt tu emañ an amann da vezañ lakaet". Hag e-touez ur bern lezennoù all :

Lezenn furnez vi Murphy. "Pa gouezh ar vi war ar maen, e torr ar vi. Pa gouezh ar maen war ar vi, e torr ar vi. Hiniennoù n'o deus ket chañs da vat."

Lezenn evit treuzvevañ. "Ma sonjit o deus tout an dud ankouaet ac’hanoc’h, klaskit mankout un trede-arrez tailhoù pe zaou."

Furnez Senghor. "Paotr, n’eo ket lakaat ur graoñenn gokoz e-barzh revr ur fubuenn ar pep diaesañ, kavout an toull ne lavaran ket."

Lezenn an urzhiataer. "Gallout a reer, gant an urzhiataer, ober kalz buanoc’h traoù na oa ket ezhomm d'ober hep urzhiataer."

Ha kantadoù a lezennoù all war al lec’hienn Internet-mañ, e galleg : http://www.courtois.cc/murphy/

D.G.

 

 

Toazennoù fresk gant tanavennoù pesked ha chevr-ruz

 

Danvez evit 4 den : 400 g a doazennoù fresk ("mod tagliatelle") – 1 loaiad vras gwinêgr Xeres – 800 g tanavenn pesked (evel ar greunader) – 200 g chevr-ruz diblusket – 5 loaiad eoul olivez – 3 loaiad vras dienn fresk – 1 boked serfilh-gouez – pebr hag holen

 

Degasit d’ar berv 3 litrad dour gant holen ha gant ul loaiad eoul olivez, ha soubit an toazennoù en dour. Lakait da boazhañ 8 mn.

E-keit-se, lakait da dommañ 4 loaiad eoul olivez en ur frinkell, ha rouzit an tanavennoù pesked (3 mn eus an daou du) ; kenderc’hel 2 mn gant ouzhpennañ an dienn fresk, ar c’hevr-ruz hag ar gwinêgr, ar pebr hag an holen.

Dezourit an toazennoù, kinnigit en un dres, gant an tanavennoù pesked, an hili hag ar serfilh-gouez diskolpet.

Mari Lubrano

 


Ar Skorpion

(24 a viz Here – 22 a viz Du)

 

Ar pep pouezusañ evit ar re zo bet ganet dindan sin ar Skorpion a vo adkavout fiziañs ha gwellwelusted. Perzhioù o deus manket dezho abaoe bloavezhioù. Gallout a raio ar meskaj planedennoù zo en ho sin (Loar du, Ouran, Yaou ha Ploudon) degas trubuilhoù – ha danvez tarzh – en ho puhez kalon ! Deoc’h-c’hwi e vo da c’hoari neuze. C’hwi e vo mestr-ez ar jeu. Diouzhoc’h ez aio ho tarempredoù war-raok pe get. Ma vezit evezhiek ha fur e teuoc’h a-benn da seveniñ ho c’hoantoù. Ma vezit emgar ho po keuz. Netra logikoc’h ! Diwallit memestra ma vevit gant unan all. Ne vo ket pardonet kalz a dra deoc’h.

Alies e c’hoarvez deoc’h ober van da chom hep merzout tra ebet. Dreist-holl pa vez jeu en ho koublad. E fin ar bloaz aze e vo disheñvel an traoù. Klask a reoc’h kompren da vat petra a zo kaoz ez eus kudennoù etrezoc’h. Komz a reoc’h eus se didro. Diaes pe boanius e c’hello bezañ. Met talvoudus e vo deoc’h an onestiz-se. Stabiloc’h e vo ho koublad goude se. Ma vezit hoc’h-unan e kavo deoc’h n’eo ket ken dreist-se ! Bezit frealzet, rak ar wezh-mañ ho po tro da gejañ gant un den a cheñcho ho puhez en un doare plijus-tre.

Evit a sell ouzh al labour emañ Yaou, mestr ar chañs, ganeoc’h. Dindan e ren e vioc’h furoc’h. Palioù tizhapl a vo lakaet ganeoc’h. Al Loar du a vroudo ac’hanoc’h da beurlipat ho labour.

 

Katell Leon

Ar Skorpion: ar Grug.

 

 

Deiziataer hollvrezhonek 2007

 

An deiziataer 2007 zo deuet er-maez ! Kavet e vo er stalioù levrioù breizhek hag e Skol an Emsav, e Roazhon, evel-just. Un doare nevez zo gant deiziataer 2007. Bihanoc'h eo evit mont gwelloc'h er chakodoù hag er seier-dorn. An Deiziataer hollvrezhonek zo ur benveg bepred talvoudus : leun a chomlec'hioù (ouzhpenn 200) hag a ditouroù vo kavet diwar-benn Breizh hag ar brezhoneg, un daolenn kemmadurioù, kodoù-post kumunioù Breizh... 13 euro an tamm.

Skol an Emsav, 25 straed Pierre Martin, 35000 Roazhon:
Pgz: 02 99 38 75 83. sae.bzh@wanadoo.frhttp://perso.wanadoo.fr/skol.an.emsav.