Lun 23 a viz Here, niv.119
Sizhun 43 - 2006

Pellgargit ar pennadoù e stumm Word

Petra oa keleier Bremaik bloaz zo? Klikit amañ!

Evit distreiñ d'ar bajenn degemer

17vet Saloñs Levrioù Karaez

D'an 28 ha 29 a viz Here e vo aozet 17vet Gouel Levrioù Karaez hag 20vet Saloñs Romantourien Breizh. Un toullad mat a levrioù nevez e brezhoneg a vo kinniget. Peadra da skañvaat yalc'h Yann lenner evit e vrasañ plijadur : ur berniad levrioù brezhonek nevez a vo tu da gavout!. Souezhadennoù a vo...

Tem ar bloaz-mañ eo Kebek. Pedet eo bet "Levraoueg Kebek" Pariz da gemer perzh er Saloñs. Prezidantez a-enor Gouel Levrioù 2006 eo ar romantourez vreizhat Irène Frain. Bez' e vo neuze e sal Leurenn Glenmor Karaez e-touez an 200 skrivagner pedet, hag an 60 embanner e fin miz Here. Prizioù a vo roet adarre, en o zouez priz Ti-kêr Karaez, priz Liseidi Diwan ha Priz ar Yaouankiz. Ur souezhadenn a vo kinniget evit lidañ 20vet deiz-ha-bloaz Saloñs Romantourien Breizh gant embannadur un dastumad danevelloù divyezhek gant un dek skrivagner breizhat brudet.

Kudennoù energiezh 1

An eoul-maen o vont da hesk

Daoust ma jeder e chom c'hoazh kalzik eoul-maen dindan an douar e kresk ar prizioù hag emeur war var da welet anezho uhel-spontus a-benn nebeut. Perak 'ta ?
Dindan an douar emañ an eoul-maen, ha dav eo toullañ evit e gavout. Da lâret eo e vez dispignet energiezh da doullañ, ha gounezet gant an an eoul-maen dastumet. A feur ma'z aer, dre ma vez dav toullañ donoc'h-donañ, e tispigner muioc'h-mui a energiezh e-keñver ar pezh a c'hounezer, ha d'ur mare bennak, n'eo ket dedennus ken mont da gerc'hat an eoul-maen pa vez re zon, dre ma vez dispignet kazi kement ha ma vez gounezet. Daoust da se e chom eoul-maen dindan an douar, ha gallout a ra bezañ implijet evit degouezhioù resis (krouiñ plastik, danvezioù evit an urzhiataerezhioù, al louzoù, ...), met n'eo ket dedennus ken lakaat an holl girri-tan da vont war-raok gantañ.
Ar jedadennoù boutin en em ziazez war ar c'hementadoù eoul-maen a chom en douar, ha n'eo ket war ar feur energiezh dispignet e-keñver an hini degaset. Dre-se e roont deiziadoù kalz re bell evit an deiziad pa ne vo ket a eoul-man ken (2050, 2070). Marion King Hubbert en devoa rakjedet deiziad ar gudenn-mañ e 1970 e skeul ar Stadoù-Unanet (gwir a oa bet lavaret gantañ), hag etre 2010 ha 2015 e skeul ar bed. Penaos cheñch hag en em azasaat buan a-walc'h ? Se a vo gwelet er sizhun a zeu.

M.M.

Titouroù ouzhpenn :
http://www.yvescochet.net/rubrique.php?id_rubrique=5
http://fr.wikipedia.org/wiki/Hubbert
Evit tabutal war ar sujed-mañ :
http://malomorvan.free.fr/bzh/forum/phpBB2/viewtopic.php?p=2038#2038

Gwalleur d’ar merc’hed met eürusted ebet d’ar chas

Pezh-c’hoari diwezhañ Bruno Geslin a vo kinniget en TNB e Roazhon dimeurzh ha dimerc’her. Kas a ran gwalleur war ar merc’hed met ne zegasan ket eürusted d’ar chas a ro ur skeudenn eus buhez diroll ar barzh Joël Bousquet : hennezh ne oa ket ugent vloaz, d’ar 27 a viz Mae 1918, pa oa bet gloazet gant ur boled he doa troc’het e vel-livenn. Setu eñ en ur vuhez difiñv o skrivañ e stultennoù ha sorc’hennoù en ur c’haierig du. D’ar mare-se e sav darempredoù mignoniezh etrezañ ha skrivagnerien evel Gide pe Aragon hag e tizolo an emsav dreistgwirvoudel. Betek e varv, dre garantez, d’an 28 a viz Gwengolo 1950, e chomo e Carcassona, er "gambr gant stalafioù kloz".

Bruno Geslin en deus dibabet ar c’homedian Denis Lavant evit c’hoari ar pezh diazezet war skridoù orin Joël Bousquet : e zanevell buhez, lizhiri a bep seurt ha skridoù orgedus.

Hoel Louarn

Meurzh 24 a viz Here da 8e30. Merc’her 25 a viz Here da 7e30.

Mont-tre etre 11 hag 21 euro.

Mel-livenn: moelle épinière. Stultennoù: fantasmes. Orgedus: érotique.

Echu ar redadegoù F1 evit Schumacher

Echuet en deus an alaman Michael Schumacher, 37 vloaz, gant ar redadegoù F1. Dec'h e Sao Paulo, en doa paouezet gant ar c'henstrivadegoù da vat. Pemp gwech diouzh renk en deus gounezet kurunenn kampionad F1 ar Bed dindan livioù Ferrari. Eñ eo en deus roet lañs en-dro d'ar saver gweturioù italian, e 2000. A-du emañ an holl re a gemer perzh er redadegoù F1 evit lavaret e vo diaes-kenañ dastum kement a brizioù hag a boentoù ha ma rae Schumacher.
Met ned a ket kuit gant skeudenn ur sportour plijus. Meur a hini eus e genseurted o deus klemmet war e lerc'h. Brudet e oa evit kaout un emzalc'h yen ha kriz, met disklêriañ a rae ivez ingal ne blije ket dezhañ ar mediaoù. E 1997 e klaskas Schumacher skarzhañ F1 Jacques Vilenneuve e-maez an hent, e-kerzh redadeg diwezhañ ar Priz Bras. Anzavet en deus Michael Schumacher en doa graet aze un dra en defe karet chom hep ober. Daoust dezhañ bezañ gwelet fall gant ur bern tud, e chomo e anv en istor an F1 evel unan eus ar brasañ blenierien.

An Inconvenient Truth (Une vérité qui dérange)

Stadoù-Unanet – 2006

Seveniñ : Davis Guggenheim

En arvar bras emañ an Douar. Bloavezhioù zo e ouzer an dra-se met nebeut a draoù a cheñch er fedoù. Hervez ar skiantourien ne chomfe nemet un dek vloaz bennak evit cheñch penn d’ar vazh ha tremen hebiou ur gwallzarvoud bedel. Marc’heien an Apokalips zo war an hent. Mab-den eo en deus plantet reuz en hin, ha n’eus nemetañ a c’hell diskoulmañ ar gudenn.

An teulfilm-se a heuilh Al Gore, “bet danvez prezidant ar Stadoù-Unanet“, en e droiad prezegenniñ a-dreuz ar bed. Kaer hon eus anavezout mui pe vui an titouroù c’hoazh ez eus amañ peadra da vezañ skoet bras e spered : disoñjal a raer pegen fall emañ kont. Un teulfilm diwar-benn Al Gore eo ivez, dizoleiñ a raer ennañ pegen mennet eo ar politikour-se da stourm war an dachenn-se abaoe pell. Pa soñjer eo bet darbet dezhañ bezañ dilennet e plas egile ne ra van eus an endro... Ur film ret-holl.

Met...

Ouzh ar Gornogiz e komz ar film, hag ouzh ar Stadoù-Unanediz muioc’h c’hoazh. Peuramerikan eo doare Al Gore da luskañ e brezegenn. Fent a zo, kalzig, met ne vir ket ouzh ar gemennadenn da dremen ; ober a ra dezhi tremen gwelloc’h gant tud zo zoken. N’eo ket ur gudenn enta, an dalc’h a zo kentoc’h gant an doare "bigger than life" d’ober. Evit diskouez war e skramm ramzel pegen uhel e pign live ar CO2 er bloavezhioù-mañ, daoust hag-eñ n’en defe ket gellet Al Gore kemer ur skeul kentoc’h eget lakaat ur c’harr-saverez (chariot élévateur) da vont en-dro ? An dra gentañ d’ober a-raok reiñ kentelioù d’ar bed a-bezh eo kaout un emzalc’h disi. Tennañ splet eus burzhudoù an teknologiezhioù nevez evit degas e brezegenn fur a-dreuz ar bed a vefe un arouez greñv eus an emzalc’h nevez zo da gaout evit an dazont ; en ober gant ar c’hirri-nij a zo saotrus-spontus a gavan-me dipitus.

Meriadeg Vallerie

Evit gouzout muioc’h : http://www.criseclimatique.fr/

Gouel Les Inrocks e Naoned

Les Indixciplinées en Oriant

A-raok splujañ en Transmusicales e Roazhon e penn-kentañ miz Kerzu, setu digarezioù da glevout un nebeud strolladoù dedennus e miz Du.

Ma ouezer abaoe pell ne servij ket da galz tra lenn Les Inrockuptibles (al lennerien goshañ a c’hall bepred furchal en o dastumadeg, tapout ur skouerenn embannet e 1991 ha soñjal : Ah ! D’ar mare-se…), ar gouel a vez aozet ganto bep bloaz a dalvez ar boan memestra.

Div nozvezh (11 ha 12 a viz Du) a vo aozet en Olympic e Naoned. Kit da selaou Guilllemots, Spinto Band pe c’hoazh The Kooks. En holl pevar strollad bemnoz. 20,50 euro an nozvezh.

Tost er memes koulz (etre an 10 hag an 19 a viz Du) en Oriant, e vo Les Indixciplinées. Komprenet ho peus, hañ : dek nozvezh, dek doare sonerezh disheñvel. E-touez an arzourien a zeuio da seniñ war leurenn Cosmao du Manoir : Rachid Taha, Susheela Raman, Freedom For King Kong, Jack The Ripper, The Wedding Present, The Kooks, Alamo Race Track (an tri strollad-se evit un nozvezh indie d’ar Yaou 16) pe c’hoazh Les Ramoneurs de Menhirs. Etre 9,60 euro ha 22,60 euro hervez an nozvezh dibabet.

R.M.

Muioc’h a ditouroù :

http://www.lesinrocks.com/

http://www.lesindixciplinees.com/

An jazzman James Taylor e Kemper

Disadorn e Kemper e vo un abadenn Jazz gant un arzour etrebroadel rouez er vro : James Taylor septet a vo o seniñ e c’hoariva Max Jacob. Ur muzisian ho peus moarvat bet tro da glevet c’hoazh, hep gouzout deoc’h marteze, peogwir eo bet o c’hoari gant strolladoù evel U2, The Pogues, Manic Street Preachers, The Wonderstuff pe c’hoazh Tom Jones. Met disadorn eo kentoc’h ur sonadeg doare Jimmy Smith pe Billy Preston, jazz mod funk ha groove, ho po tro da glevet.

Evit lodenn gentañ an abadenn e vo kinniget deoc’h ar strollad Heatwave : anavezout a reoc’h son Wilson Picket, Isaac Hayes pe c’hoazh James Browm. Soul ha funk war un dro, peadra da gregiñ da fringal a-raok klevet James Taylor.

Hoel Louarn

81 vaouez

Nann, n’eo ket titl ur film nevez gant François Ozon. Petra eo an dra-mañ neuze ? Ganet m’int bet er bloavezh 1981, Yuki ha Sandra o deus bet c’hoant da zizoleiñ peseurt raktresoù buhez a oa gant maouezed eus ar bed a-bezh a-oad ganto. Perak o deus choazet an oad-se ? Rak diouzh o soñj eo an oad ma kroger da sevel da vat ur raktres buhez en Europa. War-dro 25 e kroger da labourat, da zimeziñ, da gaout bugale… E broioù all ar bed e krog an traoù abretoc’h evit ar merc’hed alies. Fellet en deus da Yuki ha Sandra keñveriañ an doareoù bevañ evit lakaat war-wel ar pezh a ya mat en-dro, an diforc’hioù etrezo ha krouiñ ur rouedad. Kroget o doa gant o bloavezh beaj e miz Mezheven. Un dro e kreisteiz Afrika o doa graet er penn-kentañ (Afrika ar Su, Mozambik, Botswana, Namibia). Eno o doa kejet gant ur bern merc’hed disheñvel, pep a raktres dibar ganti : krouiñ ur gompagnunezh dañs, gourdoniñ ur skipailh mell-droad merc’hed, gwiañ dilhad, ren ur stal pe labourat war dachenn ar yec’hed hag an dachenn sokial… Choazet o deus en em gavout gant merc’hed hepken peogwir eo ken disheñvel o stuz eus an eil bro d’eben ma’z eo ret klask o c’hompren gwelloc’h hag o lakaat war-wel.

E Bolivia emaint evit an deizioù. Goude treuziñ Amerika ar Su ez aint da Okeania hag Azia !

Evit heuliañ o zroioù-kaer hag ober anaoudegezh gant raktresoù ar merc’hed o deus gwelet, n’hoc’h eus nemet mont war o lec’hienn internet http://www.81femmes.org.

Katell Leon

Bruskenn gant ananaz

Danvez : 1 voestad ananaz (850 g ananaz), disec’het ha flastret – 2 berenn vihan drailhet gros – 1 loaiad vras Malibu - 150 g eus ur meskaj edaj ha frouezh – 2 loaiad vras greun koulourdrenn – 2 loaiad vras greun tro-heol – 95 g yaourt dizruz – 2 loaiad vras a vel

Raktommit ar forn (gwrezverk etre).

Eoulit 4 fod bihan ha lakait anezho war ur blakenn bastezerezh.

E-barzh ur bodez, meskit an ananaz, ar per hag ar banne malibu ; lakait ar meskaj er podoù.

Er memes podez, bruzunit an edaj, ouzhpennit ar greun koulourdrenn hag ar greun tro-heol, ar yaourt hag ar mel. Meskit mat. Lakait ar meskaj-se er podoù, war-c’horre ar meskaj all. Lakait er forn (etre) 20 m, betek ma vo alaouret ar gorre.

Mari Lubrano

Bruskenn : croustillant.

Ar Skorpion

(24 a viz Here – 22 a viz Du)

Ar pep pouezusañ evit ar re zo bet ganet dindan sin ar Skorpion a vo adkavout fiziañs ha gwellwelusted. Perzhioù o deus manket dezho abaoe bloavezhioù. Gallout a raio ar meskaj planedennoù zo en ho sin (Loar du, Ouran, Yaou ha Ploudon) degas trubuilhoù – ha danvez tarzh – en ho puhez kalon ! Deoc’h-c’hwi e vo da c’hoari neuze. C’hwi e vo mestr-ez ar jeu. Diouzhoc’h ez aio ho tarempredoù war-raok pe get. Ma vezit evezhiek ha fur e teuoc’h a-benn da seveniñ ho c’hoantoù. Ma vezit emgar ho po keuz. Netra logikoc’h ! Diwallit memestra ma vevit gant unan all. Ne vo ket pardonet kalz a dra deoc’h.

Alies e c’hoarvez deoc’h ober van da chom hep merzout tra ebet. Dreist-holl pa vez jeu en ho koublad. E fin ar bloaz aze e vo disheñvel an traoù. Klask a reoc’h kompren da vat petra a zo kaoz ez eus kudennoù etrezoc’h. Komz a reoc’h eus se didro. Diaes pe boanius e c’hello bezañ. Met talvoudus e vo deoc’h an onestiz-se. Stabiloc’h e vo ho koublad goude se. Ma vezit hoc’h-unan e kavo deoc’h n’eo ket ken dreist-se ! Bezit frealzet, rak ar wezh-mañ ho po tro da gejañ gant un den a cheñcho ho puhez en un doare plijus-tre.

Evit a sell ouzh al labour emañ Yaou, mestr ar chañs, ganeoc’h. Dindan e ren e vioc’h furoc’h. Palioù tizhapl a vo lakaet ganeoc’h. Al Loar du a vroudo ac’hanoc’h da beurlipat ho labour.

Katell Leon

Ar Skorpion: ar Grug.

Deiziataer hollvrezhonek 2007

An deiziataer 2007 zo deuet er-maez ! Kavet e vo er stalioù levrioù breizhek hag e Skol an Emsav, e Roazhon, evel-just. Un doare nevez zo gant deiziataer 2007. Bihanoc'h eo evit mont gwelloc'h er chakodoù hag er seier-dorn. An Deiziataer hollvrezhonek zo ur benveg bepred talvoudus : leun a chomlec'hioù (ouzhpenn 200) hag a ditouroù vo kavet diwar-benn Breizh hag ar brezhoneg, un daolenn kemmadurioù, kodoù-post kumunioù Breizh... 13 euro an tamm.

Skol an Emsav, 25 straed Pierre Martin, 35000 Roazhon:
Pgz: 02 99 38 75 83. sae.bzh@wanadoo.fr.  http://perso.wanadoo.fr/skol.an.emsav.