Lun 9 a viz Gouere, niv.153
Sizhun 28 - 2007

Pellgargit ar pennadoù e stumm Word

Petra oa keleier Bremaik bloaz zo? Klikit amañ!

Evit distreiñ d'ar bajenn degemer

 

 

 

 

sizhun a-raok


 

 

 

 

 

 

 

 

Hañvezh laouen ha plijus deoc'h holl, lennerien ger!

 

 

D'al Lun 13 a viz Eost e tistroio Bremaik.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

An digreskiñ

 

 

Alies e vez komzet diwar-benn "an ekologourien" dre vras. Met kuzhat a ra ar ger-mañ an dizemglev bras-spontus a vez etrezo, dre ma lak da grediñ e vezont holl a-du an eil gant egile. E gwirionez, n'emaint ket tamm ebet. Unan eus abegoù pennañ o enebiezhioù a sav, er mare-mañ, tro-dro d'ur gudenn: ha ret e vo da vab-den digreskiñ ar pezh a brodu hag ar pezh a vevez evit saveteiñ e blanedenn, pe daoust hag-eñ e vo trawalc'h dezhañ kavout diskoulmoù teknikel ha mirout e zoare da vevañ? Dre ma c'hellomp amañ sevel un hir a bennad, emaomp o vont da ginnig un tammig luskad ar re a sav evit un digreskiñ eus an oberiantizoù saotrus ha koustus evit an douar. Diouzh un tu eo krog ar re-se da vezañ brudetoc'h-brudetañ, diouzh un all ivez e vez kontet muioc'h-muiañ a sotonioù diwar o fenn.

 

I. An orinoù

Kleub Roma (Le Club de Rome), ha "danevell Meadows"

E 1972 ez eus bet embannet un danevell skiantel gant kleub Roma, "bevennoù ar c'hreskiñ" hec’h anv. En danevell-mañ e keñverient roadoù disheñvel ouzh buhez an dud (poblañs, beveziñ, krouiñ lastez...), hag e klaskent gouzout petra c'hoarveze ma kreske ar re-se e-pad pell. Bewech ar memes disoc'h: ma kresk unan anezho pe meur a hini e-pad re bell ez a mab-den da get, abalamour d'un enkadenn stag ouzh an endro. Hag int da lavaret deomp neuze: paouezomp gant ar c'hresk. Ne oant ket evit an disgreskiñ c'hoazh, dre ma komzent eus "chom hep kreskiñ" (la croissance zéro). Fall-tre eo bet degemeret o labour, met reuz en doa graet er mare-se. Un eil danevell a oa bet savet e 1992.

 

Nicholas Georgescu-Roegen

Ur sell skiantel war an ekonomiezh. Ur fizikour ha matematikour troet war an ekonomiezh eo Nicholas Georgescu-Roegen. Er bloavezhioù 70-80 en deus labouret kalzik evit kinnig e zoare da welet an ekonomiezh. Hervezañ, ne sell an ekonomourien all ouzh an ekonomiezh nemet evel un eskemm etre marc'hadouriezhioù hag arc'hant, hep teurel pled ouzh an danvezioù ret evit krouiñ ar re-se, ouzh al lastez a vez savet pa vezont taolet, hag ouzh an energiezh a vez bevezet e-pad o buhez. Ma kemerer an holl draoù-mañ e kont eo dav sevel un deorienn nevez eus an ekonomiezh, he devo muioc'h a liammoù gant skiantoù an natur (fizik, kimiezh, bevoniezh). Lakaat a ra ur bennaenn eus an termodinamik e pleustr war dachenn an ekonomiezh : lezenn an Entropiezh. Hervez al lezenn-mañ, forzh petra a reer ez a bepred ul lodenn eus an energiezh a c'heller ober ganti da get, pa vez treuzfurmet e gwrez, ha ne vezer ket evit implijout hounnezh ken. Setu eo dav bihanaat an niver a dreuzfurmadennoù a reer evit gallout implijout e-pad pelloc'h an energiezh a c'hellomp ober ganti, ha klask tennañ gounid ar muiañ posupl eus ar vammenn-energiezh a zeu deomp eus diavaez an Douar: an heol.

 

Ivan Illich hag all

Tud all o deus klasket kemer an traoù en un tu all. N'o deus ket studiet levezon an ekonomiezh war mont en-dro an Douar, met hini an doareoù-bevañ er c'hevredigezhioù a-vremañ war eürusted an dud. Da lâret eo, ha pa ne vefe ket saotrus oberiantizoù mab-den er gevredigezh a-vremañ e vefe dav herzel gant lod anezho memes tra, peogwir n'int ket ar re wellañ evit mab-den. E-touez an dud o deus bet prederiet evel-se e vez kavet dreist-holl Ivan Illich ha Jacques Ellul, met ivez tud evel François Partant, Jean Baudrillard, Cornelius Castoriadis, Bernard Charbonneau. Setu ur skouer eus prederiadennoù Ivan Illich : kavout a ra deomp ez eer buanoc'h gant ar c'harr-tan eget gant ar marc'h-houarn. Met dav eo deomp paeañ evit ober gant ar c'harr-tan (eoul-maen, an asurañsoù, ar c'harr-tan, kempenn anezhañ...), pa vez kalz nebeutoc'h da baeañ gant ur marc'h-houarn. Setu e vefe reizh ouzhpennañ, e-barzh padelezh ar veaj gant ar c'harr-tan, an amzer eo dav deomp labourat evit paeañ an traoù-se. Er bloavezhioù 1970 en doa neuze jedet Ivan Illich e oa "tizh gwirion" ur c'harr-tan tro 15km/e (!), o kontañ an amzer tremenet o labourat evit paeañ anezhañ. Ma vefe adjedet hiziv e vefe c'hoazh kalz gorrekoc'h!

 

II. En amzer-vremañ

Enebiñ ouzh an "diorren padus"

Hiziv an deiz, ma vez kaoz eus "digreskiñ" gant lod eo evit enebiñ ouzh ar re a gomz diwar-benn "diorren padus" (développement durable). Hervez luskad an digreskiñ, dre ma'z eo bevennet ment an Douar, hag ar c'hementad a zanvezioù a zo enni, eo sot soñjal e c'hell bezañ divevenn ur c'hresk eus implij an danvezioù-mañ. Dre ma vez kollet energiezh oc'h adaozañ al lastez, hag e vez bevennet kalz ivez gant an urzhiataerezh, n'eus nemet un diskoulm: digreskiñ ar pezh a gemerer eus an Douar. Kement-mañ ne dalvez ket distreiñ d'an amzer-dremenet, met kavout doareoù da vevañ a c'houlenn nebeutoc'h digant an Douar. Da lâret eo, pa lavar luskad an "diorren padus" e c'hellimp kenderc'hel da vevañ evel ma reomp, hag ez eo araokadennoù teknologel a roio diskoulmoù deomp, e lavar luskad an "digreskiñ" e vo dav deomp cheñch hon doareoù da vevañ.

 

An eoul-maen

Tud zo, evel Yves Cochet, a zo en em ziazezet war labourioù ar skiantour Marion King Hubbert, evit klask diouganiñ pegoulz e krogo enkadenn an eoul-maen. Gant un doare ispisial da jediñ en doa Hubbert, e 1956, rakwelet e tigreskfe produiñ an eoul-maen er Stadoù-Unanet e 1970. Ar gwir a zo bet roet dezhañ: e 1970 e krogas ar produiñ eoul-maen da zigreskiñ er Stadoù-Unanet. Ma vez lakaet e zoare da jediñ e pleustr war live ar bed a-bezh, ha n'eo ket hini ur vro ken, e vez kavet e tigresko produiñ an eoul-maen e-tro... 2015! Alese e lavar Yves Cochet, dre m’eo liammet pep tachenn eus hon ekonomiezh ouzh an eoul-maen, e savo ur pezh-mell enkadenn, hag e vo dav soñjal pep tra en-dro: ober hep ar c'harr-tan evit an dud voutin, paouez da dreuzborzhañ marc'hadourezhioù ha tud dre garr-nij, paouez da implijout louzoù evit al labour-douar, digreskiñ ar plastik a vez produet... Hervezañ neuze eo dav en em brientiñ diouzhtu d'ar c'hemmoù-se, dre ma c'hoarvezint a-benn nebeut, peogwir e vefe spontus ma n'eus bet graet netra pa zegouezho.

 

Tabutoù

An araokadur, ar skiantoù

Unan eus pennaennoù luskad an disgreskiñ eo ar soñj-mañ: n'haller ket fiziout er skiantoù evit diskoulmañ an holl gudennoù a sav. Kement-mañ ne dalvez ket eo didalvoud ar skiantoù war dachennoù zo, met evit ar c'hudennoù meur, ne vo ket trawalc'h kavout diskoulmoù teknikel ma ne cheñch ket an dud o doare da vevañ. Ouzhpenn-se e vez meret bremañ an darn vrasañ eus an enklask skiantel gant embregerezhioù pe gant an arme, ha pal ar re-se n'eo ket diwall ouzh an endro kement-se. Daoust hag-eñ e talvez ez eo luskad an digreskiñ ul luskad a-enep d'an araokadurioù? Ne gav ket din, hervezo eo dav kentoc'h ober enklaskoù war dachennoù all: kentoc'h eget kavout penaos lakaat an dud da brenañ muioc'h c'hoazh a draoù e vefe dedennusoc'h kavout penaos espern energiezh ha danvezioù en hon doareoù da vevañ.

 

Disgreskiñ er broioù paour?

Unan eus ar rebechoù a vez graet da luskad an disgreskiñ eo hemañ: kit da c'houlenn digant ar broioù paour beveziñ nebeutoc'h! Koulskoude, n'eo ket digant an holl e vez goulennet digreskiñ ar pezh a vevezont. Evel-just, ar broioù paour n'o deus ket ezhomm d'en ober, ni an hini eo a ranko disgreskiñ ar pezh a vevezomp. Ha just a-walc'h, keit ha ma talc'himp da veveziñ kement ha ma reomp, n'hallo gwech ebet ar re all beveziñ kement hag en hon broioù, dre ma n'eus ket a-walc'h a zanvezioù war an douar evit se. Setu, evit ma vefe ingalet ar pezh a vez bevezet etre ar broioù eo dav deomp digreskiñ diouzh hon tu.

 

Ar boblañs

Daoust hag-eñ ez eus neo-malthusianourien eus tud an disgreskiñ? Malthus, un ekonomour saoz eus fin an 18vet kantved, a soñje dezhañ e oa re a dud e Bro-Saoz, hag e oa kement-mañ abeg an holl drubulhioù a save. Hag eñ da ginnig: ne rankfer ket aotren an dud paour da gaout bugale ma n'o deus ket peadra da zesevel ar re-se. Evel-just, ne soñj ket tud an digreskiñ eo dav nac'hañ ar gwir da gaout bugale d'ar re baour. Koulskoude e soñj lod anezho e vefe dav digreskiñ niver an dud war an douar. Daoust da se n'eo ket soñj an holl anezho, pell alese. Hervez Serge Latouche, da skouer, ma vevfemp holl evel ur Burkinabè, e c'hellfemp bezañ 23 miliard a dud war an Douar hep mont dreist d'e c'halloudegezh-pourveziñ. Setu, o tigreskiñ ar pezh a vevezomp, ne vefe ket ezhomm da zigreskiñ niver an dud a zo war an Douar.

M.M.

 

Un nebeud levrioù da lenn evit an hañv :

- Nicholas Georgescu-Roegen, "La Décroissance; Entropie - Ecologie - Economie", emb. Ellébore-Sang de la Terre (2006)

- Ivan Illich, "La perte de sens", emb. Fayard (2004)

- Serge Latouche, "Le pari de la décroissance", emb. Fayard (2006)

- Paul Ariès, "Décroissance ou barbarie", emb. Golias (2004)

- Yves Cochet, "Pétrole Apocalypse", emb. Fayard (2005)

- Jean-Paul Besset, "Comment ne plus être progressiste...sans devenir réactionnaire", emb. Fayard (2005)

- Nicolas Ridoux, "La Décroissance pour tous", emb. Parangon (2006)

 

 

 

 

 

 

 

 

Evit gouzout pep tra diwar-benn an heol

 

 

Evit al lod ac'hanoc'h a vo o pourmen kostez Bro-Dreger e talvezo ar boan mont betek Kreizenn an Telekom e Pleuveur-Bodoù da weladenniñ "Heol, mojennoù ha gwirionez". Peder lodenn a vo kinniget deoc'h en diskouezadeg-mañ: "Ar  mojennoù hag ar c'hredennoù" a zisplego penaos e oa an heol un doue evit meur a bobl 5000 bloaz a-raok J.K.: azeulet e oa "Kinich Ahua" evit ar vMayaed, "Yi" evit Sinaiz pe c'hoazh "Helios" evit ar C’hresianed.  "Muzul an amzer" a ginnigo enklaskoù ar skiantourien (Pythagore, Copernic, Galilée pe Isaac Newton), a zo bet a-holl viskoazh evit kompren mont en-dro an heol, oc'h enebiñ ouzh kredennoù relijiel o amzer. Gant "Ar mekanik heol" e vo dizoloet ez eus 200 miliard a stered hag eo an heol, ganet 4,6 miliard a vloavezhioù zo, unan anezho. Met ivez e yelo da get 'benn war-dro 5 miliard a vloavezhioù pa vo echu gantañ lonkañ e hidrogen, e danvez pennañ. Ha gant "An heol ha ni" e vo desket bevañ gantañ gant e berzhioù mat, da skouer an energiezhioù nevez evit hon tiez, met ivez ar perzhioù fall a c'hell kaout war hor yec'hed. Ma vez divalav an amzer e vo kenkoulz deoc'h profitañ  evit mont da welet ivez un diskouezadeg diwar-benn implijoù nevez an teknologiezhioù a-vremañ evel ar pellgomz-hezoug.

Hoel Louarn

Evit gouzout hiroc'h: www.cite-telecoms.com

 

 

"Trede Lagad Emile Zola" e Kemperle

Betek ar 16 a viz Gwengolo e Kemperle ho po tro da zizoleiñ ur perzh tost dianav eus Emile Zola: hemañ a oa troet war al luc'hskeudenniñ, ur wech echu e oberenn, e 1895. Dizoloet e oa bet an arz-mañ gantañ, 7 vloaz a-raok, pa voe louzaouet e Royan. Hag e krogas e-barzh evel un den a-vicher en ur ober 7000 plakenn e 7 vloaz! Memes mod hag evit e levrioù, ar skrivagner en doa implijet ar pezh a wele en e endro tostañ ha da gentañ tout en e familh. E-pad ma voe en harlu e Londrez ha goude-se e Pariz e-pad Diskouezadeg Hollvedel 1900 e  luc'hskeudennas "leurennoù doareet" (scènes de genres). Bet e oa bet zoken, kurius eus pep tra ma oa an den, o krapañ betek eil estaj an Tour Eiffel nevez flamm !

H.L.

Digoust. Etre Merc'her ha Lun, etre 10e30 ha 12e hag etre 14e30 ha 19e
Evit gouzout hiroc'h:  02 98 96 37 36
E Ti ar Waregerien (Maison des Archers) hag er Vediaoueg Kêr

 

"Breizh he mil skeudenn": 

ur barzhoneg-diskouezadeg

M'ho pez tro da dremen dre Roazhon e c'helloc'h mont d'ober un dro betek Mirdi Breizh, staliet nevez zo e kreizenn ar "Maezioù Frank". Eno e vo kinniget deoc'h teir diskouezadeg, en o zouez unan diazezet war ar santadurioù, an eñvorennoù hag ar varzhoniezh liammet ouzh Breizh. Tu a vo deoc'h d’ober ur bourmenadenn e-mesk skeudennoù ha sonioù a  zisplego pegen lies eo hor bro dre he douaroniezh, hec’h annezidi hag he sevenadur. Savet eo an diskouezadeg diwar ur barzhoneg ha tro-dro d'an destenn-mañ e teu war wel a bep seurt skeudennoù. Livadennoù, skritelloù, engravadennoù a vo tu da zizoleiñ asambles gant enrolladennoù. Splujet e voc'h etre gouleier ha skeudennoù skignet war ar mogerioù hag al lein hep na vefe ret heuliañ un hent resis: pep hini a c'hello mont-ha-dont evel ma kar, heñchet gant gerioù ar barzhoneg. Peadra d'ober tro Breizh dre ar mor, an avel, ar maezioù, ar feiz pe c'hoazh ar birvilh arzel. Ma’z oc'h dedennet gant an Istor e c'helloch ivez mont da welet "an Afer Dreyfus" pe "Breizh zo hollvedel" (Bretagne est univers) a ginnig 2300 pezh istorel eus Breizh.

H.L.

Evit gouzout hiroc'h: www.leschampslibres.fr

 

 

Kembre e kalon prezegennoù Gouelioù-Meur Kerne

Boued spered a vo kinniget deoc'h e Kemper gant Skol-Veur Hañv Gouelioù Meur Kerne etre ar 16 hag an 22 a viz Gouere, bep mintin etre 10e ha 12e, e Mirdi Breizh an Departamant. "E kroashent Breizh ha Kembre, eus ur vro d’eben: istor, yezh, kan, lennegezh…" a vo lakaet war wel e-kerzh ar sizhunvezh. D'al Lun 16 e krogo gant ar brezegenn "Breizh ha Kembre en 19vet kantved: eskemmoù ha darempredoù hollgeltiek ha drouizel" kinniget gant Philippe Le Stumm (e penn Mirdi Breizh an Departamant), ha Fañch Postic (Enklasker er CRBC – Maner Kernault) a gonto en un doare resisoc'h "Kervarker e Kembre". D’ar Meurzh 17 e vo lakaet ar gaoz war "Hengoun ar c’han e  Kembre: ar pezh a vez kanet e kembraeg hag e saozneg" gant Brigitte Kloareg (kanerez brezhonegerez, kembraegerez ha saoznegerez). D’ar Merc'her 18 e vo Jean-Yves Le Disez (Enklasker er CRBC) o tisplegañ  an "devolution" ha "Breizh-Kembre: er c’hroashent". Gant Iwan Kadored, d’ar Yaou 19, e vo lusket an diviz "Brezhoneg–Kembraeg: istor ha dazont yezhoù kar". Hag e vo echuet d’ar Gwener 20 gant "Nerzh diorren an darempredoù hag an eskemmoù etre Breizh ha Kembre."

H.L.

Evit gouzout hiroc'h:  www.festival-cornouaille.com

 

 

Yezhoù keltiek liesstumm e Ti ar Vro Kemper

"Iaith gyntaf – First language – Yezh kentañ – Langue première" zo anv un diskouezadeg gant ar gembreadez Mary Lloyd Jones kinniget e Ti ar Vro Kemper betek an 30 a viz Gouere.

Houmañ a labour war al liv hag ar stumm a-drugarez da frouezh ur preder war ar yezhoù keltiek hag ul labour dastum o veajiñ e-pad tri bloavezh a-dreuz Breizh hag Iwerzhon. An oberennoù degemeret e Kemper, bet diskouezet e Levraoueg Vroadel Kembre, a ginnig ul labour war an doare da vezañ disheñvel: "Oc'h ober al liamm gant lennegezh Kembre, Breizh, Iwerzhon ha Skos, gant engravadurioù ragistorel Gavriniz, gant an ogam, spi 'm eus e vo taolet evezh ouzh ar glad burzhudus-mañ a zo war var mont da get. An daou zoare labour (eoul war lien hag un doare mesket war baper) a dalvez da glask krouiñ oberennoù lies o stummoù. O kevreañ al livañ hag ar moullañ niverel on deuet a-benn da enframmañ elfennoù o tont eus Levraoueg Vroadel Kembre, eus Levraoueg Kreizenn an Enklaskoù Breizhek ha Keltiek, eus Akademiezh Iwerzhon hag eus Trinity College. Ur wezh sammet an holl elfennoù-se en em gaver gant ur seurt farandolenn (pe ur gavotenn!) a skeudennoù, a stummoù hag a genaozadurioù. Emichañs e vo an diskouezadeg, ar stal-labour lusket ganin hag an eskemmoù gant un dud un digarez da gas war-raok palioù boutin, peadra da vroudañ pep hini da gaout fiziañs en hon talvoudegezhioù" eme an arzourez a Gembre.

H.L.

 

Evit gouzout hiroc'h: Ti ar Vro Kemper, 3 plasenn Familh Gabaï, 29000 Kemper.

Pgz: 02 98 90 70 43

 

 

 

 

 

 

 

 

"Tour de France" 2007

etre Whitehall Londrez ha Champs-Elysées Pariz

 

 

Ar 94vet "Tour de France" war varc'h-houarn zo bet boulc'het en dibenn-sizhun-mañ. E Breizh-Veur e oa bet aozet al lodenn gentañ. 189 marc'hhouarner evit 21 skipailh zo war ar renk evit tapout ar rochedig melen.

 

Loread warlene?

Ne ouezer ket da vat piv eo loread Tour de France warlene: dre m'eo bet lakaet war wel en dije Floyd Landis graet gant testosteronoù, n'en deus ket ar gwir an Amerikan (a rede evit ar skipailh suis Phonak) da zougen ar rochedig melen. N'eo ket bet aotreet da redek er bloaz-mañ evit an Tour de France zoken. Ar wech kentañ eo evit un "Tour de France" kregiñ hep gouzout piv eo al loread eus abadenn ar bloavezh a-raok. N'eus rochedig niv.1 ebet er bloaz-mañ neuze.

 

Karta UCI sinet gant an 189 reder

Ur Garta a-enep implij an dramm zo bet lakaet da sinañ gant Unvaniezh Etrebroadel ar Varc'hhouarnerien (UCI). Lakaet eo bet a-gostez an holl rederien meneget en afer Puerto (Spagn), ha niverus eo bet ar rederien oc’h anzav o doa graet gant danvezioù berzet evit gwellaat o disoc’hoù war an hentoù (rederien skipailh Telekom Alamagn da skouer). Sinerien ar Garta a embann ez int prest da reiñ o ADN evit un enklask war implij an dramm.

 

Boulc'het "Le Tour" e Breizh-Veur

Er bloavezhioù 70 e oa bet aozet lodennoù eus troiad Frañs dre varc'hhouarn e Breizh-Veur c'hoazh, ha bepred eo bet ur souezhadenn veur. Ar Saozon, evel ur bern tud er bed a-bezh zo dedennet-tre gant ar redadeg veur-mañ. Etre Londrez ha Canterbury e oa bet aozet lodenn gentañ "Tour de France" 2007: 203 km a blaenenn (met an hent en deus pignet eus 1650 metrad en holl!). Un taol brav hag un taol dichañs zo bet evit an Aostralian Robbie McEwen (skipailh Lotto). Kouezhet ugent km a-raok fin ar redadeg, en deus tapet lañs en-dro, hag er 150 metrad diwezhañ en deus tremenet ar skipailh pennañ evit mont betek gounit al lodenn gentañ. Ar raglodenn gentañ a oa bet gounezet en derc'hent gant ar Suis Fabian Cancelaara (CSC). War-lerc'h McEwen eo erruet an Alaman Andreas Klöden (gwelet evel ur reder a c'hellfe tapout ar maout er bloaz-mañ) hag ar Skosad David Miller, aet ar rochedig "piz glas" gantañ.

 

20 lodenn evit 3570 kilometrad

Kenderc'hel a raio "Tour de France" 2007 e-pad 21 devezh. Sed amañ al lodennoù :

07/07: Raglodenn e Londrez (7.9 km – amzer hiniennel)

08/07: lodenn 1 etre Londrez ha Canterbury (203 km)

09/07: lodenn 2 etre Dukark ha Gent e Belgia (168,5 km)

10/07: lodenn 3 etre Waregem e Belgia ha Compiègne (236,5 km)

11/07: lodenn 4 etre Villers-Cotterêts ha Joigny (193 km)

12/07: lodenn 5 etre Chablis hag Autun (182,5 km)

13/07: lodenn 6 etre Semur-en-Auxois ha Bourg-en-Bresse (199,5 km)

14/07: lodenn 7 etre Bourg-en-Bresse ha Le Grand-Bornand (197,5 km)

15/07: lodenn 8 etre Le Grand-Bornand ha Tignes (165 km)

16/07: diskuizh e Tignes

17/07: lodenn 9 etre Val d'Isère ha Briançon (159,5 km)

18/07: lodenn 10 etre Tallard ha Marsilha (229,5 km)

19/07: lodenn 11 etre Marsilha ha Montpellier (182,5 km)

20/07: lodenn 12 etre Montpellier ha Castres (178,5 km)

21/07: lodenn 13 tro-dro da Albi (54 km – amzer hiniennel)

22/07: lodenn 14 etre Mazamet hag uhelgompezenn Beille (197 km)

23/07: lodenn 15 etre Foix ha Loudenvielle-Le Louron (196 km)

24/07: diskuizh e Pau

25/07: lodenn 16 etre Orthez hag ode Aubisque (218,5 km)

26/07: lodenn 17 etre Pau ha Castelsarrasin (188,5 km)

27/07: lodenn 18 etre Cahors hag Angoulême (211 km)

28/07: lodenn 19 etre Cognac hag Angoulême (55,5 km – amzer hiniennel)

29/07: lodenn 20 etre Marcoussis ha Pariz (146 km)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

War skrammoù an hañv

 

 

4/07/07

Live Free Or Die Hard

(Die Hard 4 - Retour en enfer)

Stadoù-Unanet – 2006

Seveniñ : Len Wiseman

Dek vloaz zo n’hor boa bet keloù ebet a-berzh John McClane (Bruce Willis). Ur souezh eo memes tra n’eo ket difluket en-dro ar chaseour sponterien-se dres goude gwalldaolioù an 11 a viz Gwengolo. A-benn ar fin, setu eñ krog gant tud divarv a dag ar rouedad stlennegel broadel. Unan eus filmoù ramz an hañv 2007 eo evel-just. Dudi a vo, kredapl.

 

11/07/07

Harry Potter and the Order of the Phoenix

(Harry Potter et l'Ordre du Phénix)

Stadoù-Unanet – 2007

Seveniñ : David Yates

Filmoù ramz atav, setu distro ar skoliad strobinellour a denn muioc’h-mui d’un den yaouank. Ministrerezh an Hudouriezh a anv ur gelennerez nevez da lakaat un tamm urzh e skol Poudlard. Stegn an traoù, brezel a vo dizale ha fellout a ra da Harry Potter (Daniel Radcliffe) kemer perzh ennañ.

 

 

18/07/07

Hot Fuzz

Breizh-Veur – 2007

Senario ha seveniñ : Edgar Wright

E 2004 e oa bet bannet war ar skrammoù Shaun of the dead, ur film zombied saoz farsus-tre en doa freskaet un tamm un doare filmoù a vank an nevezenti enno alies. Gant Hot Fuzz ez a ar memes skipailh da c’hoari gant ardemezioù ar filmoù stourm. Ur film da gempouezañ Die Hard 4 marteze.

 

25/07/07

The Simpsons Movie

(Les Simpson - le film)

Stadoù-Unanet – 2006

Seveniñ : David Silverman

Goude bloavezhioù war ar skramm bihan e teu ar familh stadunanat keitat war skrammoù meur ar salioù teñval. Goude da Homer bezañ plantet reuz er gêr vihan eo skarzhet ar re Simpson eus Springfield. Sebezus eo ment ar bagad senarioourien (nav anezho) zo deuet da labourat war ar film hir-mañ. Dudi vo hep mar na marteze.

 

01/08/07

Ratatouille

Stadoù-Unanet – 2007

Seveniñ : Brad Bird

Beg lipous eo Rémy, kavout a ra mat ar boued a-zoare. Sur a-walc’h ez eus danvez ennañ da ijinañ meuzioù eus ar re saourusañ. Ar pezh a zo, daoust dezhañ bezañ o chom e Pariz, kêr-benn ar c’heginañ, n’eo Rémy nemet ur razh. Setu ur film nevez gant Pixar, ar studio filmoù bevaat zo dindan Disney (sevenet gantañ Toy Story, Monsters Inc., Nemo, Cars, h.a.). Chañsoù zo e vefe plijus neuze.

 

08/08/07

La Fille coupée en deux

Frañs – 2006

Senario ha seveniñ : 

Claude Chabrol

Levezonet eo bet Chabrol evit e film nevez gant muntr Stanford White, un tisavour eus Madison Square Garden, e deroù an 20vet kantved. Spi zo da gaout eo bet ken awenet an taol-mañ ha gant torfed ar c’hoarezed Papin evit La Cérémonie (1995).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Justice - † - embannet gant Ed Banger Records

Digitalism – Idealism – embannet gant Kitsuné

 

 

Sed aze daou strollad elektro nevez, unan anezho o tont eus Bro-C’hall (Justice) egile eus Bro-Alamagn (Digitalism). Meur a dra voutin a zo etrezo: daou soner e pep strollad, kroget int gant pladennoù berr efedus-tre gant ar pal lakaat o brud da greskiñ, levezonet int gant ar sonerezh elektro doare Daft Punk ha brudet int ivez evit o abadennoù leun a startijenn. Met gwelet o deus ivez "distro ar rock" er bloavezhioù 2000. Da lavaret eo ez eo diazezet o sonerezh war efedusted ar sonerezh elektro hep disoñjal nerzh ar rock (unan eus tonioù Digitalism a zo anvet Pogo). Ha desket int: gant Digitalism e vez implijet sonioù bet savet gant The Cure. An div bladenn a zo efedus-tre, ha diaes eo chom difiñv pa glever o zonioù: D.A.N.C.E pe c’hoazh Let There Be Light gant Justice, Zdarlight pe Idealistic gant Digitalism. Peadra da zañsal e-pad an hañv a-bezh.

R.M.

 

Justice a sono e-pad an Erer Kozh (Karaez) d’ar Sadorn 21 a viz Gouere hag en Astropolis (Brest) d’ar Sadorn 4 a viz Eost

Digitalism a sono en Astropolis d’ar Gwener 3 a viz Eost

http://www.myspace.com/etjusticepourtous

http://www.digitalism-music.com/fr/

http://www.myspace.com/digitalism

 

 

Boued spered ha korf war un dro

Bep sizhun e-pad an hañv e vo kinniget er "Bistro à lire" e Kemper abadennoù a bep seurt. Dimeurzh, adalek 7e30, e vo peadra da zizoleiñ Bro-Spagn gant Carole Martinez he deus skrivet Coeur Cousus (e ti Gallimard), ur romant aet ur priz gantañ er gouel "Etonnants Voyageurs". Lennet e vo ganti, ha gant komedianed pedet, lodennoù eus he skrid hag e keit-se e vo servijet deoc'h tapas (7 euro). D'ar Yaou 19 a viz Gouere e vo kinniget "an nozvezh zu" adalek 8e30: un droiad e Konk-Kerne evit mont war-zu avanturioù ziwezhañ ar Morgazh (Le Poulpe), e kompagnunezh Yann Guays hag e gitar ha Lalie Walker hag he romant L'Appel au Large (Editions Baleine). D'ar Yaou 26 a viz Gouere, adalek 7e30, e vo lakaet ar gaoz war ar c'heginañ mod ar vro gant Gérard Alle, Marie Le Goaziou ha Christine Morin o deus bet skrivet meur a levr war an danvez lipous. Peadra a vo da leuniañ ar c'hofoù ivez justamant (3 euro). D'an 3 a viz Eost, adalek 7e30, e vo kontet deoc'h Istor ar Blues gant Yann Guays hag Alain Meneust (5 euro). Ha d'ar Yaou 9, adalek 7e30, e vo Elisa Vellia, kanerez ha c'hoarierez telenn, o kinnig tonioù he fladenn nevez "Voleurs de Secrets". Da heul e vo kinniget boued eus Gres (13 euro).

H.L.

Evit gouzout hiroc'h ha mirout ur plas (aliet bras eo): 02 98 95 30  86

 

 

Levrioù Skos kinniget war Enez-Eusa

Estreget ar sonerezh a vo an hañv-mañ c'hoazh e Breizh gant Saloñs Levrioù Enez-Eusa a vo dalc'het eus an 22 d'ar 26 a viz Eost. An 9vet gouel-mañ a zegemero tiez-embann eus ar bed a-bezh gant levrioù diwar-benn an enezennoù, oberennoù klasel kement hag ar re nevez deuet er-maez. Met "Teñzorioù Enezennoù Bro-Skos" a vo enoret en un doare ispisial ar bloaz-mañ: gant ur boblañs a 90000 den, ar re-mañ a ginnig ul lennegezh arnevez pinvidik ha liesseurt, gwriziennet en istor Bro-Skos. A bep seurt skridoù a vo tu da zizoleiñ, eus ar romantoù d'ar varzhoniezh,  e gouezeleg, e saozneg pe e galleg.  "Enez an teñzor", war roudoù R.L. Stevenson, a vo ivez unan eus dodennoù ar saloñs. Peadra a vo da zaremprediñ lennegezh hon kendirvi en ur gejañ gant ar skrivagnerien, en ur vont da selaou prezegennoù ha lennadennoù hag o vont d'an davarn-lennegezh. Kinniget e vo deoc'h ivez diskouezadegoù, abadennoù sonerezh, ur genstrivadeg danevelloù hag ur reizhskrivadenn zoken !

H.L.

Evit gouzout hiroc'h: www.livre-insulaire.fr

 

 

Ha ma fell deoc’h lenn en ur rouzañ war an aod...

 

Rip It Up and Start Again (Post-Punk 1978-1984)

gant Simon Reynolds

Dispac’hel eo savboent Simon Reynolds : hervezañ n’eo ket bet ken nevez-se ar sonerezh punk dre ma klaske ar sonerien bunk distreiñ da ziazezoù ar rock. Er c’hontrol ez eus bet savet sonerezh nevez da vat ur wech echu gant ar bunked emezañ. Hervezañ eo talvoudusoc’h ivez stourm e diabarzh an tiez embann pladennoù e-lec’h stourm en un doare re anat evel ma felle d’ar bunked ober. Ma, anat eo ne vo ket plijet an holl gant ar mennozh-se, ha koulskoude e talvez ar boan lenn e levr, rak gwall zesket eo war sonerezh ar bloavezhioù-se, ha leun a ditouroù eo ivez. E div lodenn eo rannet: post punk ha new pop-rock nevez. Diaes eo diverrañ al levr, kement a draoù a zo ennañ, eus an no wave amerikan d’ar sonerezh indus saoz (Throbbing Gristle, Cabaret Voltaire) eus ar punk-funk doare Gang of Four betek ar ska "nevez" bet savet gant The Specials pe Madness. Hep disoñjal perzh krouerien an tiez embann pladennoù distag diouzh ar c’henwerzh (Rough Trade, Factory Records). Ur bennoberenn da vezañ renket e-touez al levrioù dedennusañ bet savet diwar-benn ar rock.

R.M.

Embannet gant Allia – 682 bajennad

http://www.simonreynolds.net/

 

 

Le dictionnaire snob du rock, lexique indispensable de la connaissance rockologique

gant David Kamp ha Steven Daly

Ma soñj deoc’h eo diazezet istor ar rock war sonerien / strolladoù ha n’int ket deuet a-benn da vezañ brudet pa sonent, ma soñj deoc’h ne servij ket da galz tra kaozeal diwar-benn, lakaomp, Britney Spears pe Linkin Park, setu ul levr da lenn. Splujet o deus an daou skrivagner e-barzh istor ar rock ha dibabet o deus an arzourien a blij dezho: Big Star, The Zombies, Lalo Schifrin da skouer.  Kaoz  a zo ivez eus kazetennerien, binvioù sonerezh pe tiez embann pladennoù. Evit kement pennad e kaver an titouroù ret, hag ur wech an amzer ur frazenn skouer fentus-tre. Ur pennad a zo gouestlet ivez d’ar filmoù rock a ranker gwelout, pe penaos diforc’hañ arzourien gant anvioù damheñvel (Nick Cave pe Nick Kent? Pe marteze Nick Drake?). Buan-tre e vez lennet al levr, kalz fent a zo ennañ ivez.

An daou skrivagner a labour evit ar gelaouenn Vanity Fair, ha Steven Daly a zo bet tabouliner ar strollad post-punk skosat Orange Juice.

R.M.

Embannet gant Scali –224 fajennad

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Livioù an hañv tro-dro d’un daoliad meuzioù fresk

 

 

Koktel glas 

Evit 4 den: lakait 1 bouloudenn dour–sorb sitroñs e-barzh 4 gwerenn uhel. Diskargit 5 cl curaçao ha 2 loaiad vras gin e-barzh pep gwerenn.

Leugnit ar gwerennoù gant limonadez yen. Klinkit gant skejennoù nektarin.

Re a alkool zo noazus, evit gant muzul!

 

Soubenn ruz yen

Evit 4 den: 4 fimant dous – 2 domatezenn – 1 skejenn bara-minvig – 3 ivinenn kignen – 10 cl eoul – tabasco – pebr hag holen

Lakait ar pimantoù dous da grazañ war bep tu betek ma teuio klogor warno. Lakait anezho goude e-barzh paper plastik 10 mn. Dibluskit anezho. Lamit kuit ar greun.

Skaotit an tomatez 10 eilenn, Dibluskit anezho ha lamit kuit ar greun. Lakait da grazañ un tamm ar bara-minvig, ha dibluskit. Drailhit gant ur mekanik-meskañ ar pimantoù dous, an tomatez, ar bara-minvig, an eoul hag ar c’hignen, frikit ha sasunit gant holen, pebr ha tabasco. Mirout er yenerez a-raok servij e-barzh gwerennoù.

 

Kirinad legumaj 3 liv

Danvez (evit 10 den): 500 g pinochez – 500 g kaol-fleur- 500 g karotez – 6 vi – 15 g holen – pebr gwenn - kraoñ-muskadez – 30 cl dienn foetet

Dibluskit al legumaj ha troc’hit ar c’harotez a skejennoù. Poazhit al legumaj unan-hag-unan en dour berv gant holen. Ur wech poazhet, drailhit anezho disparti. Lakait tamm-ha-tamm 2 vi foetet e-barzh pep yod legumaj hag ingalit an dienn. Lakait pebr ha holen hag ar c’hraoñ-muskadez.

En ur girin amanennet, lakait ar yod karotez, ar yod kaol-fleur e kreiz, hag ar yod pinochez war-c’horre (gellout a reer lezel ar girinad da galetaat er yenerez).

Poazhit en dourgib er forn (150°) un eurvezh. Divoullit, ha troc’hit a dammoù. Servijit gant kig pe besked.

 

Konkombrez skornet gwer

Evit 4 den: 30 g sukr - fanouilh-gad – 1 gonkombrezenn – 3 fodad dienn yaourt – 1 loiad vras aquavit – poultr anis – pebr wenn - eog mogedet – "gressins" pe bara kras

Lakait 30 g sukr da zileizhañ e-barzh 20 cl dour. Lakait da rollvirviñ 5 mn. Lamit  diwar dan, hag ouzhpennit fanouilh-gad (3 brienenn). Goloit, lezit da c’hlec'hiañ betek ma vo yen ar siros, ha neuze  silit. Dibluskit ar c’honkombrez, troc’hit a-led, tennit an hadennoù. Drailhit an aozad gant ar siros fanouilh-gad, 3 fodad dienn yaourt, 1 loaiad vras aquavit, 1 meudad poultr anis, holen ha pebr gwenn gant ur mekanik-meskañ. Ouzhpennit 2 vrienenn fanouilh-gad diskolpet. Diskargit e-barzh ar sorbeder ha turgnit 2 eurvezh. Servijit e-barzh podadigoù skornet.

Doare kinnig gant an aozad skornet: "gressins" pe tammoù bara kras troc'het a-vizhierigoù ha koublet gant tammoù eog mogedet.

 

Rubik’s Kub gant frouezh

6 mangezenn – 2 sukrinenn - 6 kiwienn – 800 g pastekez – 3 fitayas – 4 loaiad mel – 4 yaourt

Dibluskit ar frouezh. Troc’hit pep frouezhenn e stumm kuboù. Lakait pep kub an eil war egile en ur cheñch al livioù evit stummañ ur rubik’s kub. Servijit gant ur soubilh graet gant ar yaourt hag ar mel ha kinnigit gant tammoù pikoù koad

 

Mari Lubrano